De staat van ons klimaat 2024: Weer een recordwarm jaar

Klimaatverandering laat zich steeds sterker zien, zowel in Nederland als wereldwijd. Er zijn in Nederland meer dagen met zware neerslag en steeds minder ijsdagen. 2024 was samen met 2023 het warmste jaar in Nederland sinds het begin van de metingen in 1901. In De staat van ons klimaat beschrijft het KNMI het weer van 2024 en plaatst dit in de context van de wereldwijde klimaatverandering.

Maarten van Aalst, hoofddirecteur KNMI: “Klimaatverandering is geen verre toekomst meer; we merken het nu al in ons dagelijks leven. In Nederland was 2024 recordwarm, maar mensen zullen het zich waarschijnlijk vooral herinneren als een nat jaar. Het heeft veel geregend, met extreme pieken. Denk aan de zware regenval in Twente, waar het water kniehoog stond op de snelweg A1. Juist die toenemende weersextremen, die we ook wereldwijd weer zagen in 2024, baren ons zorgen.”

Warmste jaar ooit gemeten

2024 en 2023 delen samen de titel van warmste jaar ooit gemeten in Nederland. De gemiddelde temperatuur in De Bilt was 11,8 °C. Nederland warmt sneller op dan het wereldgemiddelde, namelijk met 0,4 °C per 10 jaar. De warmste dertig jaren in Nederland zijn allemaal gemeten vanaf 1988. Dit past in de trend van wereldwijde opwarming door de gemeten toename in broeikasgassen.

De warmste dertig jaren in Nederland zijn allemaal gemeten vanaf 1988.

Het Klimaatakkoord van Parijs (2015) heeft als doel om die wereldwijde opwarming te beperken tot ruim onder de 2 graden, en zo mogelijk 1,5 graden. Wereldgemiddeld werd in 2024 de 1,5 graden-grens voor het eerst overschreden. In Nederland gaat de opwarming nog harder: in 2024 was het in De Bilt 2,9 graden warmer dan het gemiddelde over de periode 1901-1930.

Door de jaarlijkse variatie in temperatuur betekent de overschrijding niet dat we de doelstelling van Parijs al definitief achter ons laten. Dat wordt namelijk bepaald op basis van de langetermijntrend, en die ligt nog wel onder de 1,5 graad wereldwijd.

Geen ijsdagen voor tweede jaar op rij

Het jaar 2024 kende opnieuw geen ijsdagen, waarop het de hele dag blijft vriezen. Dit was ook in 2023 het geval, niet eerder waren er in De Bilt twee jaren aaneen zonder ijsdagen. Het aantal vorstdagen in 2024, waarop de temperatuur onder nul komt, was kleiner dan ooit.

Vooral de nachten in 2024 waren uitzonderlijk warm. De jaargemiddelde minimumtemperatuur bereikte een recordhoogte van 7,7 °C. De lentegemiddelde minimumtemperatuur was met 7,4 °C bijna een hele graad hoger dan het oude record van 6,5 °C uit 1998.

Meer dagen met zware neerslag

Zware neerslag, meer dan 50 millimeter regen op één dag, komt steeds vaker voor in Nederland. Aan het einde van de vorige eeuw telde het KNMI gemiddeld vijf dagen per jaar met zware neerslag. Inmiddels is dit gestegen naar negen dagen per jaar. In 2024 waren er zelfs 13 dagen met extreme neerslag, vooral in mei, juli en september.

Bovengemiddeld warm jaar in Caribisch Nederland

Ook Caribisch Nederland had in 2024 een bovengemiddeld warm jaar. Gemiddelde temperaturen lagen op Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba op 28,4 °C, en op Aruba, Bonaire en Curaçao op 29,1 °C. De temperatuur in de Tropische Noord Atlantische oceaan bleef record hoog.

Tropische cycloon Kirk bereikt Europa

In 2024 trok tropische cycloon Kirk direct richting Europa, zonder eerst het Caribisch gebied of de Verenigde Staten te hebben bezocht. Door klimaatverandering kunnen tropische cyclonen vaker naar het noorden afzwaaien en daarmee Europa bereiken.

Zeespiegel op recordhoogte

De wereldgemiddelde zeespiegel bereikte in 2024 een nieuw record. De snelheid van de stijging is sinds het begin van de satellietmetingen in 1993 meer dan verdubbeld. In totaal is de wereldgemiddelde zeespiegel al met zo’n 21 centimeter gestegen sinds het begin van de vorige eeuw.