Nieuwe Instituut presenteert: ‘Tuinen van de toekomst’
De tuin is een wereld in het klein. Of het nu een klein lapje grond is dat met veel moeite gecultiveerd werd, een strak gestileerd kunstwerk of een natuurgetrouwe wilde tuin vol vaste planten: de vorm zegt iets over de mensen die de tuin aanlegden en hun relatie met de natuur – en soms die van hele culturen en tijdperken. Ook is de tuin voor ontwerpers een laboratorium waar biodiversiteit, sociale rechtvaardigheid en een duurzame toekomst getest en in de praktijk gebracht worden: een veelbelovende, hoopvolle plek.
Tuinen van de toekomst
Tuinen van de toekomst, vanaf zaterdag 16 november te zien bij het Nieuwe Instituut in Rotterdam, volgt onze evoluerende relatie met de tuin. De tentoonstelling verkent de herkomst van de hedendaagse tuin en gaat op zoek naar nieuwe modellen, aan de hand van tuinen van ontwerpers en kunstenaars als Roberto Burle Marx, Jamaica Kincaid, Mien Ruys, Piet Oudolf en Derek Jarman.
Persoonlijke, politieke en commerciële idealen
Zo zie je in Tuinen van de toekomst de ontwerp-idealen van de tuin als persoonlijke toevluchtsoord, waar mens en natuur harmonieus samenleven. Maar tuinen zijn ook een reflectie van politieke of commerciële agenda’s. Dit is zichtbaar bij vragen als wie een tuin bezit, hoeveel ruimte er is voor tuinen in steden, bij moestuinen als vorm van zelfvoorziening en voedselzekerheid, de historische koloniale handel in bloemen- en plantensoorten en de invloed van fabrikanten van tuingereedschap en terrasmeubilair op onze smaak.
De tuin als proeftuin
De tuin is bovendien niet alleen een idyllische plek om je terug te trekken, maar ook een letterlijke proeftuin voor nieuwe ideeën en experimenten. We zien tuinen steeds meer als onderdeel van grotere ecologische systemen, in plaats van een afgebakend stukje grond. Ontwerpers experimenteren in de tuin met alternatieve, duurzame oplossingen voor biodiversiteit, sociale rechtvaardigheid en een duurzame toekomst. In de tentoonstelling zijn voorbeelden te zien van wintertuinen, verticale bossen, gemeenschapstuinen, drijvende tuinen, schooltuinen, dakkassen, voedselbossen, stadsboerderijen en bostuinen.
Lokale voorbeelden
Tuinen van de toekomst is als Garden Futures ontwikkeld in samenwerking met Vitra Design Museum en de cultuur- en erfgoedstichting Wüstenrot Stiftung en was eerder te zien bij Vitra, in Weil am Rhein, Duitsland. Het originele tentoonstellingsontwerp was van de Italiaanse designstudio Formafantasma.
Voor de Nederlandse adaptatie bij Nieuwe Instituut hebben co-curator Maria Heinrich en ruimtelijk ontwerper Frank Bruggeman de tentoonstelling aangevuld met werken uit het archief van tuin- en landschapsontwerper Michael van Gessel en lokale, natuurinclusieve ontwerpen. Ook zijn er verschillende Rotterdamse voorbeelden opgenomen: Vreewijk, Getijdenpark Eiland van Brienenoord, Wijktuin Ommoord, Hofbogenpark en de Nieuwe Tuin. Kunstenaar Ada Patterson maakte speciaal voor deze tentoonstelling een kunstwerk dat een kritische lens vormt op de koloniale relaties van tuinen en geschiedenis in Rotterdam.
Meer informatie
Tuinen van de toekomst is van 16 november 2024 tot en met 13 april 2025 te zien in het Nieuwe Instituut in Rotterdam. De publieksopening vindt plaats op vrijdag 15 november. Gedurende de looptijd organiseert het Nieuwe Instituut diverse publieke programma’s en workshops rond de tentoonstelling.
Foto: © Stefano Boeri, Bosco Verticale, Milaan, 2014
