Hoopvol beeld van toekomst met herbruikbare plastics

Als het aan de nieuwe generatie inwoners van Sittard-Geleen ligt, zetten we samen de komende jaren steeds meer in op het verantwoord (her)gebruik van plastic. Dat is een van de hoopvolle resultaten uit een flitsonderzoek onder jonge inwoners (14 – 19 jaar) in deze gemeente.

In dat onderzoek door Brightlands Circular Space (BCS), met steun van Gemeente Sittard-Geleen, zeggen jongeren dat ze hergebruik van plastic belangrijk vinden, en dan vooral voor het milieu en de toekomst van onze planeet. Aan hen zal het niet liggen, want scheiden van (plastic) afval doen ze naar eigen zeggen zelf al volop. Dat vinden ze ook prima te doen, zolang ze maar voelen dat dat zichtbaar resultaat heeft. De uitkomsten van het onderzoek nemen BCS en Gemeente mee in de uitrol van het lokale jongerenprogramma Make Your Mark, rond een toekomst met echt herbruikbare plastics.

Werk aan de winkel

Plastic zie je tegenwoordig overal, ook daar waar het niet hoort. Daarom voelt meer dan de helft van de ondervraagde jongeren dat er nog werk aan de winkel is, voor ons allemaal. Want het gemak van plastic (hygiënisch, licht en flexibel) staat in schril contrast met het gevaar dat het oplevert voor onze planeet, als we er niet goed mee weten om te gaan.

Om dat aan te pakken, moeten we zowel naar de technologie achter plastic kijken, als naar ons eigen gedrag, zegt Lia Voermans, voorzitter stuurgroep BCS, het internationale innovatiecentrum voor circulaire plastics op het Brightlands-terrein in Geleen. ‘Plastic hoeft zelf niet het probleem te zijn, als we het maar goed en consequent weten te hergebruiken. Dat begint al met het ontwerp en de productie van plastic, maar gaat net zo goed over de keuzes en het gedrag van consumenten. Wat doe je uiteindelijk met je plastic afval? Alleen als we het bewust blijven scheiden, bestaat de kans dat we het daarna “gewoon” opnieuw kunnen gebruiken. Dan komt de technologie om de hoek kijken. En die kan steeds meer, zien we hier bij Brightlands Circular Space, waar we alle partijen bij elkaar brengen die je daarvoor nodig hebt. Van ondernemers en overheden tot wetenschappers en producenten.’

Technologie aan zet

Dat jongeren aangeven dat ze nu al volop hun plastic afval scheiden, is in dat verband dus erg goed nieuws, vindt Voermans. ‘De motivatie en het gedrag is er al – dat is een belangrijke basis. Nu is de technologie aan zet. Bovendien moeten we de technologische successen die we boeken dan ook goed onder de aandacht brengen.’ Want de jongeren in het onderzoek geven ruiterlijk toe dat ze heel weinig weten van het verhaal achter plastic – en wat er vervolgens mee gebeurt als je het hebt gescheiden. ‘Maar juist als je weet dat jouw gedrag zin heeft, hou je het vol.’ aldus Voermans.

Jongerenprogramma ‘Make Your Mark’

De uitkomsten van het onderzoek zijn voor Gemeente Sittard-Geleen en BCS aanleiding om het speciale jongerenprogramma ‘ Make Your Mark ’ uit te rollen. ‘Een initiatief met lokale partners, dat kunst, design en de toekomst van plastic samenbrengt’, vertelt Wethouder Andries Houtakkers (Cultuur). ‘Make Your Mark brengt cultuur en duurzaamheid samen. Door kunst en design te koppelen aan circulaire technologie krijgen leerlingen een creatieve ingang tot herbruikbare plastics en ontdekken ze dat hun ideeën echt verschil kunnen maken.’ Ook letterlijk, want samen met de jonge kunstenaar Noud Sleumer gaan ze proberen om nu al te verbeelden wat er straks allemaal mogelijk is. Hoe zou zo’n kunstwerk er volgens hen uit moeten zien?

Beeldend en interactief

Het initiatief Make Your Mark, gelanceerd tijdens het Bright Festival in Geleen, is heel interactief en zet jongeren meteen aan tot actie. Want ook dat kwam naar voren in het onderzoek: jongeren reageren het sterkst op beeldende en interactieve vormen van communicatie. Video’s, sociale media en spannende ‘events’ zijn het meest effectief om hen te bereiken en aan te zetten tot actie. Met Make Your Mark gaan jongeren daarom echt op verkenning in de wereld van herbruikbare plastics. Met actieve ontmoetingen bij onder andere lokale afvalpartijen RWM en Ortessa en natuurlijk bij BCS zelf. Wethouder Houtakkers kijkt er al naar uit: ‘Scholen zien in dit project een unieke kans: leerlingen krijgen een concreet beeld van werken op het snijvlak van kunst, afval en technologie,’ aldus wethouder Houtakkers. ‘Dat helpt hen niet alleen bij het begrijpen van circulair materiaalgebruik, maar kan ook deuren openen naar opleidingen en banen in de regio.’