Fietser moet wennen aan hogere snelheid in spits

Het aantal fietsers naar werk neemt toe; velen van hen gebruiken een elektrische fiets. Fietsers komen door de snelheidsverschillen vaker met elkaar in contact en zijn nog niet gewend dat een hogere snelheid meer alertheid vraagt. Dit stelt Matthijs Dicke-Ogenia, verkeerspsycholoog bij mobiliteitsadviesbureau Goudappel. “Als ouderen niet meer gezellig naast elkaar maar achter elkaar fietsen, dan schiet de e-bike het doel voorbij.”

Tempoverschil vraagt om afstand

Onze gemiddelde fietssnelheid is omhoog gegaan, maar toch zijn er nog veel tempoverschillen op fietspaden. “Traditionele omafietsen, fatbikes, bakfietsen en e-bikes delen allemaal hetzelfde fietspad. Dit vraagt om alertheid, zeker tijdens de drukke spits. Aangezien mensen vaker achter elkaar fietsen vanwege het hoge tempo, is voldoende afstand van de voorganger belangrijker geworden”, aldus Dicke-Ogenia. “Een ongeval ontstaat namelijk eerder omdat je bij hogere snelheid sneller moet reageren, en daar niet altijd de tijd voor hebt.”

'Ieder voor zich’ verleden tijd

Daarnaast zijn fietsers gewend om hun eigen plan te trekken op de fiets en beperkt rekening te houden met medefietsers, merkt Dicke-Ogenia. “Enkele jaren geleden - toen we allemaal ongeveer hetzelfde fietstempo hadden - was dat prima. Nu het tempo hoger ligt, het drukker wordt op fietspaden en de tempoverschillen toenemen, is aanpassingsvermogen essentieel. We moeten elkaar meer de ruimte geven op de fiets, letterlijk en figuurlijk. Anders komt de verkeersveiligheid in gevaar.”

Bredere fietspaden gewenst 

Volgens Dicke-Ogenia is de fietsinfrastructuur in Nederland doorgaans goed, maar zijn bredere fietspaden gewenst, voornamelijk op drukke fietsroutes. “Dan is er meer ruimte om in te halen. Zo hoeven fietsers niet continu te remmen bij relatief langzame voorgangers, waardoor minder vertragingen en botsingen ontstaan.”

Minder reactietijd

Ook leidt een hogere fietssnelheid ertoe dat mensen minder snel kunnen reageren op obstakels op fietspaden, zoals paaltjes en scherpe overgangen naar de berm. “Bij hoge snelheid heb je minder tijd om hierop te reageren, waardoor de kans op een eenzijdig ongeluk toeneemt.” 

Ook hierover zegt Dicke-Ogenia dat het uiteraard mogelijk is om deze obstakels te verwijderen, maar dat je als fietser niet ontkomt aan onverwachte situaties in het verkeer waar je snel op moet inspelen. “Dit vraagt om gedragsverandering. We moeten fietsers aanleren dat het niet normaal is om met 25 kilometer per uur een rotonde op te gaan zonder om te kijken wat er van de andere kant komt.”